Nie kupuję, subskrybuję – czy model „na abonament” się opłaca?

Płacisz raz w miesiącu, a w zamian regularnie dostajesz coś, co lubisz: kawę, kosmetyki, ubrania, dostęp do aplikacji językowej albo dietetyczne wsparcie. Model subskrypcyjny, znany kiedyś głównie z gazet i Netflixa, dziś rozprzestrzenił się na niemal każdą kategorię zakupową. Ale czy naprawdę jest tak wygodnie i tanio, jak przekonują reklamy? A może to tylko kolejny sposób na wyciągnięcie pieniędzy z portfela?

W dobie wszechobecnych subskrypcji warto przyjrzeć się tej modzie chłodnym okiem – i nauczyć się, kiedy subskrypcja to sprytne oszczędzanie, a kiedy tylko pozorna wygoda.

Co zyskujemy w modelu subskrypcyjnym?

Automatyczne zakupy bez wysiłku.
Nie musisz pamiętać o kolejnych zakupach – dostajesz automatycznie to, czego potrzebujesz. W przypadku modeli subskrypcyjnych, na swoim koncie możesz ustawiać czas dostaw i limity. W ten sposób nie zapomnisz o uzupełnieniu zapasu kawy, filtrów do wody, czy nawet produktów higienicznych. Takie subskrypcje obejmują m.in.:

• kawy (np. Nespresso, Konesso czy CoffeeDesk),

• kosmetyków (np. OnlyBio Box lub z Lookfantastic),

• produktów zdrowotnych i suplementów (np. HealthLabs),

• aplikacji edukacyjnych (np. Lerni – subskrypcja językowa).

Niższe ceny jednostkowe i benefity lojalnościowe.
Subskrybenci często dostają rabaty, darmową wysyłkę, gratisy lub wcześniejszy dostęp do promocji. Sklepy, które stawiają na ten model sprzedaży, najatrakcyjnejsze promocje rezerwują dla stałych klientów korzystających z subskrypcji. W wielu przypadkach rzeczywiście warto z nich korzystać: kody rabatowe w wysokości 20% i więcej to rzeczywista, spora oszczędność.

Element niespodzianki i przyjemności.
W przypadku boxów kosmetycznych, odzieżowych czy książkowych, dochodzi „efekt prezentu”: coś przychodzi, nie do końca wiadomo co – a więc buduje się ekscytacja. W końcu kto z nas nie lubi prezentów? Miło jest wiedzieć, że przynajmniej raz w miesiącu otrzymamy paczkę pełną tajemniczej zawartości.

Elastyczność i zwolniony RAM z głowy.
Wiele usług umożliwia wstrzymanie, edycję lub rezygnację z subskrypcji – chociaż w praktyce... z tym bywa różnie (o czym za chwilę). Z drugiej jednak strony, model subskrypcji pozwala wyrzucić z głowy (mówiąc potocznie: zwolnić RAM we własnej pamięci) konieczność pamiętania o dokupywaniu tych samych produktów w regularnych odstępach czasu. Skoro i tak to robimy, dlaczego by tego nie zautomatyzować?

Czym ryzykujemy, korzystając z subskrypcji?

1. Brak kontroli nad wydatkami
   Kilka małych subskrypcji miesięcznie może wyglądać niewinnie (po 29 zł, 49 zł, jeszcze w innym miejscu 19 zł), ale po zsumowaniu okazuje się, że wydajesz kilkaset złotych miesięcznie – na rzeczy, których niekoniecznie potrzebujesz albo nawet niespecjalnie z nich korzystasz. Widać to zwłaszcza w przypadku subskrybowania kilku platform streamingowych na raz.
2. Impulsywne decyzje „na próbę”
   Darmowe okresy testowe często kończą się automatycznym pobraniem płatności. W wielu miejscach, aby przetestować za darmo subskrypcję, trzeba i tak podpiąć kartę płatniczą. Jeśli zapomnisz o terminie anulowania, opłata zostanie bezzwrotnie pobrana z Twojego konta.
3. Gromadzenie produktów, których nie potrzebujesz
   Jeśli nie pijesz tyle kawy, ile założyłeś na początku, albo kosmetyki się kumulują i w efekcie masz już kolejne pudło czegoś, czego użyłeś może dwa razy – subskrypcja przestaje być opłacalna. Zaczynasz płacić za zapas. Boxy z kosmetykami potrafią być ryzykowne, zwłaszcza jeśli Twoja skóra jest wymagająca i nie każdy kosmetyk będzie Ci służyć.
4. Utrudnione rezygnacje
   Niektóre firmy utrudniają anulowanie – ukrywając opcję rezygnacji, wymagając kontaktu przez e-mail lub wydłużając czas realizacji. To tzw. „dark patterns”, czyli manipulacje w UX. Niekiedy, aby zrezygnować z subskypcji, trzeba się nieźle nagimnastykować i wykazać anielską cierpliwością do supportu, żeby się udało. Na szczęście negatywne opinie sprawiają, że firmy coraz gęściej odchodzą od tej praktyki.

Kiedy subskrypcja faktycznie się opłaca?

Jak widać, plusów jest równie dużo, co minusów, a to, czy subskrypcja faktycznie się opłaca, zależy od kilku czynników. Będzie to dobry wybór, kiedy i tak regularnie kupujesz daną kategorię produktów/usług i faktycznie od wielu miesięcy robisz to miesiąc w miesiąc. Np. uczysz się języka, suplementujesz konkretne składniki, pijesz 1 kg kawy miesięcznie. Wówczas subskrypcja to wygoda, a dodatkowo kody rabatowe, które są dostępne tylko dla subskrybentów. Subskrypcja faktycznie się opłaca, kiedy możesz elastycznie dostosowywać częstotliwość dostaw lub ją wstrzymać.  Im bardziej „na Twoich zasadach”, tym lepiej. Skorzystanie z subskrypcji będzie opłacalne także wtedy, gdy korzystasz z kodów rabatowych na start. Dzięki nim możesz sprawdzić usługę taniej lub nawet za darmo – i zdecydować, czy warto zostać dłużej. 

…a kiedy tylko „zjada budżet”?

❌ Gdy subskrypcja wypiera realną potrzebę.
Kupujesz kosmetyki, których nie używasz, albo ubrania, które nie pasują do Twojego stylu? To nie oszczędność, tylko marketingowe naciąganie.

❌ Kiedy nie kontrolujesz terminów odnawiania subskrypcji.
Subskrypcje potrafią się „prześlizgnąć” przez konto niezauważone, szczególnie jeśli płatność jest rolowana automatycznie, a kwoty nie są wysokie.

❌ Gdy korzystasz z darmowego okresu próbnego i nie anulujesz subskrypcji na czas.
To najczęstsza pułapka subskrypcji. Darmowy okres testowy kończy się pobraniem pełnej kwoty – często bez przypomnienia, za to z niemożliwością odzyskania pieniędzy. 

Jak mądrze korzystać z subskrypcji?

1. Zarządzaj subskrypcjami z poziomu konta bankowego lub aplikacji mobilnej.
   Sprawdzaj, co co miesiąc „zjada” Ci pieniądze. Jeśli podpiąłeś kartę płatniczą pod konto, możesz od razu usunąć ją lub zablokować, żeby profilaktycznie ustrzec się przed pobraniem opłaty.

2. Zapisuj daty końca okresów próbnych w kalendarzu lub aplikacji swojego smartfona. Dzięki temu będziesz pamiętać o zbliżających się terminach płatności i zyskasz czas na refleksję, czy warto nadal subskrybować dany produkt.

3. Czytaj regulaminy promocji startowych, szczególnie warunki anulowania. Niektóre wymagają rezygnacji na kilka dni przed zakończeniem testu, inne z kolei naliczają spore opłaty (np. na rzecz pierwszego miesiąca gratis).

4. Korzystaj z kodów rabatowych z pewnych źródeł takich jak Mamyje.pl, gdzie wiesz, czego się spodziewać.

Subskrypcja to świetny model zakupów, ale trzeba ją umieć okiełznać

Model abonamentowy może być wygodny, opłacalny i sprytny – o ile nie jest impulsem, tylko przemyślaną decyzją. Subskrypcje działają wtedy, gdy realnie korzystasz z danej usługi lub produktu, możesz łatwo kontrolować częstotliwość i płatności i nie dajesz się złapać na haczyk „pierwszy miesiąc za darmo, a potem...”. 

W epoce „kupowania bez kupowania”, warto pamiętać jedno: każdy abonament to nadal wydatek. I tylko od Ciebie zależy, czy będzie to wydatek świadomy, czy po prostu – cykliczny.